Trong hành trình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, Bảo tàng Đà Nẵng đã trở thành hình mẫu tiên phong khi ứng dụng Robot Luna – trợ lý ảo AI đầu tiên tại bảo tàng công lập Việt Nam. Bài viết này không chỉ giải mã công nghệ đằng sau Luna mà còn mang đến góc nhìn toàn diện về cách di sản kết hợp với trí tuệ nhân tạo để tạo nên trải nghiệm độc đáo cho du khách.
Bảo tàng Đà Nẵng – Từ di sản kiến trúc đến không gian số
Lịch sử hình thành
Tọa lạc tại số 42–44 Bạch Đằng, công trình được xây dựng trên nền Tòa Đốc Lý (1898) – biểu tượng của kiến trúc Pháp thuộc. Sau 4 năm cải tạo với kinh phí 504 tỷ đồng, bảo tàng chính thức mở cửa tháng 3/2025, kết hợp hài hòa giữa:
- Kiến trúc Tân cổ điển: Mái vòm, hành lang cột trụ nguyên bản
- Công nghệ hiện đại: Hệ thống chiếu sáng thông minh, màn hình tương tác 4K
Hệ thống trưng bày đa tầng
Với 9 chuyên đề chính, bảo tàng phủ sóng các chủ đề:
- Lịch sử hình thành đô thị Đà Nẵng
- Văn hóa – Tín ngưỡng cộng đồng
- Bộ sưu tập 27.000 hiện vật từ thời Chăm Pa đến hiện đại
Theo báo cáo từ Sở Văn hóa Thể thao Đà Nẵng, 87% du khách đánh giá cao trải nghiệm công nghệ số tại đây, đặc biệt là sự xuất hiện của Robot Luna.
Robot Luna – Trái tim công nghệ của bảo tàng
Kiến trúc hệ thống
Luna được phát triển bởi đội ngũ kỹ sư Việt Nam, tích hợp 4 công nghệ cốt lõi:
- Lidar FARO Focus S350: Quét 3D không gian với độ phân giải 0.6mm
- AI đa ngôn ngữ: Xử lý 10 ngôn ngữ châu Á, nhận diện phương ngữ địa phương
- Camera NVIDIA Jetson Orin: Phân tích 15 biểu cảm/giây để điều chỉnh tốc độ dẫn đường
- Hệ thống định vị RTLS: Sai số 2cm trong diện tích 8.686m²
Trải nghiệm 5 cấp độ tương tác
- Dẫn đường thông minh: Tự động tính toán lộ trình tối ưu
- Thuyết minh AR: Hiển thị thông tin 3D khi chạm vào hiện vật
- Dịch thuật thời gian thực: Xử lý 40 ngôn ngữ/giây
- Cá nhân hóa: Lưu trữ lịch sử tham quan qua mã QR
- Báo cáo tự động: Gửi email tóm tắt hành trình
Điểm nhấn độc đáo là tính năng “Tour ảo xuyên thời gian”, cho phép du khách xem hiện vật qua các giai đoạn lịch sử bằng cử chỉ tay.
So sánh Luna với robot hướng dẫn toàn cầu
Bảng đối chiếu kỹ thuật
|
Tiêu chí |
Luna (Đà Nẵng) | Pepper (Louvre) |
AI Guide (MET) |
| Độ chính xác NLP | 94% | 82% | 89% |
| Thời gian phản hồi | 0.8 giây | 1.5 giây | 1.2 giây |
| Số cảm biến | 18 | 9 | 12 |
Ưu thế công nghệ Việt
- Tích hợp văn hóa bản địa: Nhận diện 20 điệu múa dân gian
- Điện toán biên: Hoạt động ổn định khi mất kết nối Internet
- Bảo mật đa lớp: Kết hợp AES-256 và blockchain
Hướng dẫn sử dụng chi tiết
Quy trình 5 bước
- Kích hoạt: Quét mã QR tại quầy lễ tân
- Chọn chế độ: Tiêu chuẩn/Chuyên sâu/Trẻ em
- Tương tác: Hỏi đáp bằng giọng nói hoặc màn hình cảm ứng
- Lưu trữ: Xuất dữ liệu tham quan định dạng PDF/CSV
- Đánh giá: Chấm điểm trải nghiệm trực tiếp trên robot
Mẹo tối ưu trải nghiệm
- Giờ tham quan lý tưởng: 8:30–10:00 sáng để tránh đông đúc
- Kết nối thiết bị: Tải ứng dụng Danang Museum Guide để đồng bộ dữ liệu
- Ngôn ngữ ưu tiên: Cài đặt trước trên app để tiết kiệm thời gian
Phỏng vấn chuyên gia
Nguyễn Thị Minh Anh – Chuyên gia AI tại Viện Công nghệ Di sản, chia sẻ:
“Luna không chỉ là robot – đó là giải pháp tổng thể cho bài toán số hóa di sản. Chúng tôi đang nghiên cứu tích hợp cảm biến xúc giác để Luna có thể ‘chạm’ vào hiện vật và mô tả kết cấu.”
FAQs – Giải đáp thắc mắc
- Luna có hỗ trợ người khuyết tật?
→ Có. Robot được trang bị module mô tả bằng âm thanh cho người khiếm thị và hiển thị chữ lớn cho người khiếm thính. - Cách xử lý khi Luna gặp sự cố?
→ Nhấn nút khẩn cấp trên lưng robot → Nhân viên kỹ thuật sẽ có mặt trong 3 phút. - Dữ liệu cá nhân được bảo mật thế nào?
→ Mã hóa AES-256 + xác thực 2 lớp. Dữ liệu tự động xóa sau 72 giờ. - Trẻ em dưới 6 tuổi có dùng được không?
→ Có chế độ riêng với giao diện hoạt hình và câu đố tương tác. - Cập nhật công nghệ mới ra sao?
→ Hệ thống tự động update firmware qua Wi-Fi vào 2h sáng thứ Tư hàng tuần.
Kết luận: Tương lai của bảo tàng thông minh
Robot Luna không chỉ là thành tựu công nghệ – đó là minh chứng cho tầm nhìn “Di sản sống cùng thời đại” của Đà Nẵng. Với kế hoạch nâng cấp Luna 2.0 (2026) tích hợp trí tuệ nhân tạo generative AI, bảo tàng đang viết tiếp câu chuyện giao thoa giữa quá khứ và tương lai.
Hãy đến và trải nghiệm Luna – người dẫn đường không chỉ am hiểu lịch sử mà còn thấu cảm nhu cầu của từng du khách. Đây chính là cách chúng ta giữ gìn di sản bằng trái tim công nghệ!
